Parafia Lgota Wielka

W wyniku rozwijającego się osadnictwa w regionie radomszczańskim zaczęła tworzyć się także sieć parafialna. Niewątpliwie przy powstawaniu parafii w tych okolicach miało znaczący wpływ pobliskie miasto Brzeźnica, które stanowiło centrum życia religijnego na szczeblu  dekanalnym . W tym czasie według administracji kościelnej dekanat brzeźnicki znajdował się w archidiakonacie uniejowskim, który wchodził w skład archidiecezji gnieźnieńskiej. W poł. XIV w. była już zorganizowana główna sieć parafialna w archidiecezji gnieźnieńskiej, a to dzięki współpracy w dziedzinie administracji arcybiskupa Jarosława z Bogorii i króla Kazimierza Wielkiego . Wtedy też została utworzona parafia w Lgocie Wielkiej, bowiem z tej wsi były przekazywane dziesięciny na rzecz kanonii gnieźnieńskich. Kanonie te zostały uposażone w 1354 r. dziesięcinami z różnych miejscowości w tych okolicach. Zatem parafia w Lgocie Wielkiej istniała już w 1354 r.

Jednym z podstawowych zadań przy tworzeniu parafii było wytyczenie jej granic. Należało więc, uwzględniając powstawanie okolicznych parafii oraz dostęp wiernych do ośrodków kultu zakreślić granice w ten sposób, aby mieszkańcy pobliskich wiosek mogli bez większych problemów wypełniać należycie obowiązki czynnego uczestniczenia w życiu Kościoła. Prawdopodobnie dziedzic Lgoty Wielkiej w porozumieniu z władzami kościelnymi i właścicielami okolicznych wsi ustalał wielkość miejscowej parafii. W granicach nowej placówki kościelnej znalazły się wówczas następujące miejscowości: Bieliki, Brudzice, Długie, Lgota Wielka, Wiewiórów, Woda Blakowa, Woźniki i Załesice . Organizacja parafii w Lgocie Wielkiej oprócz zakreślenia granic, zainstalowania duchownego i wybudowania drewnianej świątyni, obejmowała m.in. procedurę związaną z nadaniem wezwania nowemu kościołowi. Kościół parafialny w Lgocie Wielkiej otrzymał zatem tytuł św. Klemensa, papieża i męczennika . Pierwsza pisana wzmianka o duchownym z parafii lgockiej została zamieszczona w aktach piotrkowskich pod rokiem 1401, gdzie był wspomniany vicarius de Lgotha.

Pierwszy obszerny opis parafii lgockiej został odnotowany w 1521 r., kiedy to odbywały się wizytacje poszczególnych parafii w archidiecezji gnieźnieńskiej. Powstały wówczas protokół sprawozdawczy zawierał wiadomości o sprawach gospodarczych tej placówki kościelnej. W tym czasie Lgota Wielka była wsią szlachecką, należącą do Mikołaja Zaleskiego, Marcina Wolskiego oraz Grzegorza i Stanisława Golińskich. W tej parafii był drewniany kościół pod wezwaniem św. Klemensa, w którym znajdowały się trzy ołtarze: Najświętszej Maryi Panny, św. Klemensa i św. Antoniego. Opodal świątyni rozciągał się cmentarz grzebalny. Obowiązki plebana pełnił wtedy Jan z Głuchowa. Na uposażenie duchownego składały się własności ziemskie oraz dziesięciny z poszczególnych wsi, należących do parafii. Ponadto w zachodniej części wsi, tam gdzie leżały ziemie miejscowych chłopów, znajdowała się szkoła parafialna .

Na początku XVII w. zmienił się nieco kształt kościoła parafialnego w Lgocie Wielkiej. Od południowej strony świątyni w 1614 r. została dobudowana kaplica pod wezwaniem św. Anny, która wewnątrz posiadała ołtarz swej patronki. Fundusze na budowę tej kaplicy przeznaczył dziedzic wsi Brudzice Kazimierz Jackowski. Jako prebenda posiadała ona uposażenie w wysokości 500 złp, które fundator ulokował na dobrach Nowej Wsi (Borowie) . Ponadto Kazimierz Jackowski ufundował także dom mieszkalny dla prebendarza odprawiającego z zapisanych sum Msze św.

Opracował ks. dr. Jacek Kapuściński